Neck Sprain คอตกหมอน
คอตก-หมอน คือ อาการเกร็งของกล้ามเนื้อคอเฉียบพลันทำให้เกิดการอักเสบของกล้ามเนื้อส่งผลให้เกิดอาการปวดตึงคอ เมื่อคลำอาจจะพบการเกร็งของกล้ามเนื้อเป็นลำ (muscle spasm) ชัดเจน หรือรู้สึกผิวหนังบริเวณนั้นอุ่นกว่าบริเวณอื่น นอกจากนี้อาจมีอาการปวด และเกร็งของกล้ามเนื้อบ่า และสะบักข้างเดียวกันได้อีกด้วย โดยส่วนมากมักมีอาการปวดข้างเดียว
อาการคอตก-หมอนเกิดจากกล้ามเนื้ออักเสบเฉียบพลัน มักเกิดขึ้นตอนเช้าหลังตื่นนอน ผู้ป่วยจะมีอาการปวดบริเวณต้นคอมาก หันศีรษะไม่ได้องศาและเมื่อหันศีรษะจะมีอาการปวดมากยิ่งขึ้น มักมีอาการปวดตึงบ่าร่วมด้วย สำหรับสาเหตุของอาการคอตก-หมอนนั้น เกิดจากการเกร็งต้นคอเป็นเวลานาน เช่น การใช้คอมพิวเตอร์ การก้มหน้าเขียนหนังสือ การนอนหมอนที่สูงหรือต่ำเกินไป หรืออากาศที่หนาวซึ่งจะส่งผลให้กล้ามเนื้อคอมีอาการเกร็งจากความเย็น
สาเหตุ
มักเกิดจากการที่ลำคอและศีรษะอยู่ในท่าทางที่ผิดปกติระหว่างนอนหลับเป็นเวลานาน เช่น คอพับ คอเอียง หรือหันไปข้างใดข้างหนึ่ง2 ทำให้กล้ามเนื้อคอด้านหนึ่งหดสั้นและอีกข้างถูกยืดยาวออก ซึ่งการทำงานของกล้ามเนื้อที่ไม่สมดุลกันนี้ทำให้กระดูกสันหลังส่วนคอถูกจำกัดการเคลื่อนไหว เมื่อตื่นขึ้นมาในตอนเช้าแล้วมีการลุกขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้กล้ามเนื้อที่มีความตึงตัวอยู่ถูกกระชากออกทำให้เกิดกล้ามเนื้อคออักเสบเฉียบพลัน (acute muscle strain) นำมาซึ่งอาการปวดอย่างรุนแรง และยังสามารถทำให้กล้ามเนื้อที่อยู่บริเวณรอบ ๆ บาดเจ็บตามไปด้วย เนื่องจากต้องทำงานแทนกล้ามเนื้อที่บาดเจ็บ
อาการ
1. ปวดกล้ามเนื้อบริเวณคอ และอาจมีอาการปวดของกล้ามเนื้อบริเวณรอบ ๆ เช่น กล้ามเนื้อบ่า ไหล่ หรือสะบัก
2. มีอาการปวดแบบรำคาญ (achy or throbbing pain) ที่กล้ามเนื้อลึก ๆ เป็นบางครั้งหรือตลอดเวลาจนรบกวนการนอน
3. มีอาการปวดแปล๊บที่กล้ามเนื้อ (sharp pain) ขณะเคลื่อนไหวคอ
4. อาการแย่ลงเมื่อมีการเคลื่อนไหว เช่น การเคลื่อนไหวคอแล้วทำให้อาการปวดเพิ่มมากขึ้น
5. กล้ามเนื้อเกร็งตัวเป็นลำทำให้เกิดจุดกดเจ็บบนกล้ามเนื้อ หรือเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดอาการปวดร้าวไปที่อื่นได้
6. คอแข็งหรือเคลื่อนไหวคอได้ลำบาก ไม่สามารถหันคอไปทิศตรงข้ามกับบริเวณที่มีอาการได้ เนื่องจากกล้ามเนื้อบริเวณนั้นจะมีอาการปวด บวม และอักเสบ
ตรวจร่างกายด้วยตัวเอง
1. ก้มเงย และหันคอซ้ายขวา จะพบว่ามีการจำกัดการเงยและหันศีรษะไปข้างที่มีอาการปวด ให้ท่านสังเกตอาการว่าปวดคอบริเวณใด ข้างซ้ายหรือข้างขวา
2. ใช้มือจับบริเวณคอ สังเกตอาการร้อนของคอเทียบกับผิวบริเวณใกล้เคียงจะรู้สึกอุ่นตรงบริเวณที่ปวด
3. ใช้มือกดไล่ไปบริเวณลำกล้ามเนื้อคอ เพื่อหาบริเวณที่มีอาการ ส่วนใหญ่จะอยู่บริเวณกลางๆ คอ
รักษาง่ายๆ ได้ด้วยตนเอง
1. ประคบเย็น เมื่อเริ่มมีอาการปวดควรประคบเย็นบริเวณคอเพื่อช่วยลดการอักเสบของกล้ามเนื้อคอ การประคบเย็นอาจจะใช้แผ่นประคบเย็นสำเร็จรูป (Cold pack) หรือถุงใส่น้ำและน้ำแข็งอัตราส่วน 1:1 ประคบบริเวณคอประมาณ 15 – 20 นาที ทำซ้ำทุกๆ 2 ช.ม.
2. นวด นั่งฟุบกับโต๊ะหรือเตียง ให้ใช้มือข้างเดียวกับด้านที่ปวดคอ วางลงบริเวณศีรษะทางด้านหลัง กางนิ้วโป้งออก ใช้นิ้วโป้งกดคลึงบริเวณที่เจ็บที่สุดของลำกล้ามเนื้อ ดังรูป กดแรงพอประมาณให้รู้สึกตึงหรืออาจจะปวดเล็กน้อย กดค้าง 30 วินาทีแล้วผ่อนแรง กดซ้ำรวมระยะเวลา 3-5 นาที หรือจนรู้สึกว่าลำกล้ามเนื้อนิ่มลงหรืออาการปวดลดลง ทำวันละ1-2 ครั้ง1 อย่าคลึงแรงจนทำให้ปวดมากเพราะจะยิ่งทำให้กล้ามเนื้อเกร็งตัวเพิ่มขึ้น
3. ยืดกล้ามเนื้อเบาๆ ก้มศีรษะ หันหน้า และใช้มือด้านตรงข้ามกับข้างที่มีอาการ โดยวางมือบนศีรษะ กดศีรษะลงให้รู้สึกตึงก้านคอเล็กน้อย ทำค้างไว้นับ 1-10 โดยจะรู้สึกผ่อนคลายที่กล้ามเนื้อคอบริเวณที่มีอาการ สามารถทำซ้ำได้ไม่เกิน 10 ครั้ง วันละ 3 รอบ
บทความที่น่าสนใจ
