สิวประจำเดือน หรือที่เรียกว่าสิวฮอร์โมน เป็นปัญหาผิวที่เกิดจากการแปรปรวนของฮอร์โมนในร่างกาย โดยเฉพาะในช่วงที่มีประจำเดือน ซึ่งทำให้หลายคนต้องเผชิญกับสิวที่ผุดขึ้นมาอย่างไม่คาดคิด นอกจากความเหนื่อยเพลียจากการมีประจำเดือนแล้ว ยังต้องมาเครียดกับปัญหาสิวที่ขึ้นเต็มใบหน้าอีกด้วย แล้วเราจะทำอย่างไรดีเพื่อป้องกันและจัดการกับสิวประจำเดือนนี้?
สิวฮอร์โมน: สาเหตุและปัจจัยที่กระตุ้น
สิวฮอร์โมนเกิดจากการแปรปรวนของฮอร์โมนภายในร่างกาย ซึ่งอาจเกิดจากหลายปัจจัย เช่น:
- วัยรุ่น: ช่วงวัยรุ่นเป็นช่วงที่ฮอร์โมนในร่างกายยังไม่สมดุล ทำให้เกิดสิวได้ง่าย
- ความเครียด: ความเครียดสามารถกระตุ้นการผลิตฮอร์โมนที่ทำให้เกิดสิว
- การนอนหลับไม่เพียงพอ: การนอนหลับไม่เพียงพอทำให้ร่างกายไม่สามารถฟื้นฟูได้เต็มที่
- การใช้ยาคุมกำเนิด: ยาคุมกำเนิดบางชนิดสามารถทำให้ฮอร์โมนในร่างกายไม่คงที่
สิวประจำเดือน: การแปรปรวนของฮอร์โมนในช่วงมีประจำเดือน
ในช่วงก่อนมีรอบเดือน 1 สัปดาห์ ฮอร์โมนเอสโตรเจน (Estrogen) และโปรเจสเตอโรน (Progesterone) ซึ่งเป็นฮอร์โมนเพศหญิงที่มีหน้าที่ในการควบคุมประจำเดือน จะเพิ่มสูงขึ้น นอกจากนี้ ฮอร์โมนเทสโทสเทอโรน (Testosterone) ซึ่งเป็นฮอร์โมนเพศชายที่มีส่วนกระตุ้นให้ต่อมไขมันใต้ผิวหนังผลิตน้ำมันส่วนเกินออกมามาก ก็จะเพิ่มขึ้นเช่นกัน ทำให้เกิดสิวอุดตันและสิวอักเสบต่าง ๆ
สิวประจำเดือนในแต่ละช่วงวัย
สิวประจำเดือนสามารถเกิดขึ้นได้ทุกช่วงวัย ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายและความสมดุลของฮอร์โมนในขณะนั้น อย่างไรก็ตาม สิวรอบเดือนมักปรากฏในช่วงวัยรุ่นมากกว่าในวัยอื่น ๆ เนื่องจากเป็นช่วงที่ฮอร์โมนยังแปรปรวนและไม่คงที่
อาการของสิวประจำเดือน
สิวประจำเดือนมักจะเกิดขึ้นก่อนมีประจำเดือนประมาณ 1 สัปดาห์ โดยเฉพาะในบริเวณที่มีฮอร์โมนเพศชายและแอนโดรเจน (Androgen) อยู่เยอะ ทำให้ต่อมไขมันใต้ผิวหนังบริเวณนั้นผลิตน้ำมันออกมามากกว่าปกติ ได้แก่:
- T-Zone (หน้าผาก จมูก)
- รอบปาก
- คาง
- กราม
สิวที่เกิดขึ้นในช่วงนี้อาจมีหลายประเภท เช่น:
- สิวหัวดำ: สิวที่อยู่ภายในรูขุมขนที่เปิด ทำให้ไขมันสัมผัสกับอากาศและทำปฏิกิริยากับออกซิเจน ทำให้หัวสิวมีสีดำ
- สิวหัวขาว: สิวที่เป็นสีขาว เนื่องจากเป็นสิวหัวปิด ทำให้ไขมันภายในไม่ได้สัมผัสกับอากาศภายนอก
- สิวผด: สิวตุ่มเล็ก ๆ อยู่ใต้ผิวหนัง คล้ายผดผื่นเล็ก ๆ อาจมีอาการคันร่วมด้วย
- สิวหัวหนอง: สิวที่มีอาการอักเสบ ตรงบริเวณฐานสิวมีสีแดง และบนหัวสิวมีหนองสีขาวหรือเหลืองอยู่ภายใน
- สิวตุ่มใหญ่: สิวที่มีลักษณะเป็นตุ่มสีแดงขนาดใหญ่ อาจพบหลายหัวสิวอยู่ติด ๆ กัน
- สิวหัวช้าง: สิวอักเสบขนาดใหญ่ ที่มีการอักเสบของผิวในระดับรุนแรง ทำให้เมื่อสัมผัสโดนอาจรู้สึกเจ็บ ภายในของสิวมีทั้งเลือดและหนองปะปนกัน
วิธีการป้องกันและจัดการกับสิวประจำเดือน
การป้องกันและจัดการกับสิวประจำเดือนสามารถทำได้โดยการดูแลสุขภาพและผิวพรรณอย่างเหมาะสม เช่น:
- รักษาความสะอาดของผิวหน้า: ล้างหน้าให้สะอาดวันละ 2 ครั้ง เพื่อขจัดน้ำมันส่วนเกินและสิ่งสกปรก
- ใช้ผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสม: เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่ทำให้ผิวมันและไม่อุดตันรูขุมขน
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้า: การสัมผัสใบหน้าบ่อย ๆ อาจทำให้สิวแย่ลง
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์: หลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลและไขมันสูง
- นอนหลับให้เพียงพอ: การนอนหลับเพียงพอช่วยให้ร่างกายฟื้นฟูและลดความเครียด
การดูแลสุขภาพและผิวพรรณอย่างเหมาะสมจะช่วยลดปัญหาสิวประจำเดือนและทำให้ผิวหน้าดูสดใสและสุขภาพดีขึ้น
