Angular Cheilitis ปากนกกระจอก

โรคปากนกกระจอก (Angular Cheilitis) เป็นโรคที่พบได้บ่อยกับคนทุกเพศทุกวัย และมักจะเกิดขึ้นกับเด็กในวัยเรียน หญิงตั้งครรภ์หรือหญิงให้นมบุตร ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นบุคคลที่เสี่ยงต่อการขาดสารอาหาร โรคปากนกกระจอกอาจจะเกิดจากโรคติดเชื้อทางผิวหนัง มุมปากข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้างมีลักษณะแห้ง แตก เป็นแผล ทำให้รู้สึกเจ็บ โดยโรคปากนกกระจอกนั้นไม่ส่งผลอันตรายร้ายแรงใด ๆ ต่อร่างกาย เพียงแต่ก่อให้เกิดแผลบริเวณปากและสร้างความรู้สึกเจ็บปวด โรคปากนกกระจอกไม่ใช่โรคติดต่อ แต่ส่วนใหญ่จะเกิดกับกลุ่มคนที่มีความเสี่ยงในการขาดสารอาหาร เมื่อเป็นแล้วจะสร้างความรำคาญ รบกวนจิตใจเป็นอย่างมาก ทั้งยังส่งผลให้ความมั่นใจลดลงอีกด้วย

อาการของโรคปากนกกระจอก

สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งข้างเดียวและสองข้าง ซึ่งอาการต่างๆ จะแตกต่างกันออกไปในแต่ละบุคคล สามารถสังเกตได้ ดังนี้
– มีแผลเปื่อยแตกเป็นร่องที่มุมปาก
– เจ็บ คันระคายเคืองบริเวณมุมปาก
– เกิดรอยแดงและเลือดออก
– มีตุ่มพองและอาจมีของเหลวด้านใน
– เกิดสะเก็ดแผล
– ปากบวม ลอก แห้ง แตก ตึง

สาเหตุที่ทำให้เกิดปากนกกระจอก

โรคปากนกกระจอกเกิดจากการสะสมของน้ำลายที่บริเวณมุมปาก ทำให้มุมปากแห้ง เกิดเป็นแผล หากเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรียเข้าไปในแผลจะทำให้ติดเชื้อ ทั้งนี้มุมปากแห้งอาจมีสาเหตุมาจาก
– ปัญญาเกี่ยวกับโรคผิวหนัง ได้แก่ โรคผิวหนังอักเสบจากภูมิแพ้ในเด็ก โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง โรครังแคที่หน้า เป็นต้น ซึ่งมักจะเกิดร่วมกับอาการอื่น ๆ ด้วย
– ภาวะน้ำลายมากกว่าปกติ นอนน้ำลายไหล
– การใส่ฟันปลอมที่ไม่พอดีกับช่องปาก
– การติดเชื้อบางชนิด เช่น เชื้อรา เชื้อแบคทีเรีย การติดเชื้อราแคนดิดา เชื้อไวรัส เป็นต้น
– ปัญหาฟันไม่สบกัน การดูดนิ้วหรือดูดจุกนมหลอก
– ภาวะการขาดวิตามิน โดยเฉพาะวิตามินบี 2 หรือธาตุสังกะสี

ปัจจัยเสี่ยงต่อการเป็นปากนกกระจอก

โรคปากนกกระจอกเกิดจากการสะสมของน้ำลายที่บริเวณมุมปาก ทำให้มุมปากแห้ง เกิดเป็นแผล หากเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรียเข้าไปในแผลจะทำให้ติดเชื้อ ทั้งนี้มุมปากแห้งอาจมีสาเหตุมาจาก
– โรคเรื้อรัง เช่น โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง โรคเบาหวาน
– ดาวน์ซินโดรม ซึ่งทำให้ผิวแห้ง
– โรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น HIV
– การขาดวิตามินบี ธาตุเหล็ก หรือโปรตีน
– น้ำหนักตัวลดลงอย่างรวดเร็ว
– ผิวหน้าหย่อนคล้อยเนื่องจากอายุที่มากขึ้น
– การสูบบุหรี่
– ความเครียด

ปากนกกระจอกกับการขาดวิตามิน

โรคปากนกกระจอกเป็นอีกหนึ่งสัญญาณเตือนที่สำคัญของสุขภาพว่า ร่างกายกำลังขาดสารอาหารสำคัญนั่นเอง โดยเฉพาะวิตามินบี 2 (riboflavin) ซึ่งเป็นวิตามินที่สำคัญและจำเป็นต่อร่างกายเป็นอย่างมาก โดยจะทำหน้าที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของการหายใจของเซลล์ ซึ่งอาหารที่เป็นแหล่งของวิตามินบี 2 นั้นมีมากมาย ได้แก่ ข้าวซ้อมมือ ข้าวกล้อง ปลา ผักใบเขียว ธัญพืช เครื่องในสัตว์ เนยแข็ง เป็นต้น

การรักษาปากนกกระจอก

โดยปกติแล้วอาการของโรคปากนกกระจอกจะสามารถหายเองได้ภายใน 7 – 10 วัน อีกทั้งยังมีวิธีการรักษา และช่วยบรรเทาอาการได้หลากหลายวิธีด้วยกัน
– ยาปฏิชีวนะ เช่น ยารับประทานหรือยาทาเฉพาะที่สำหรับการติดเชื้อแบคทีเรีย
– การแก้ไขทันตอุปกรณ์ เช่น ฟันปลอมและอุปกรณ์จัดฟัน เพื่อให้สบฟันได้ดีขึ้น ลดการหมักหมมของน้ำลายบริเวณมุมปาก
– การรับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยโปรตีน ธาตุเหล็ก และวิตามินบี
– การทาครีมต้านเชื้อราหรือยาสเตียรอยด์ชนิดใช้ภายนอกเพื่อบรรเทาอาการปวดบวมที่มุมปาก และทาลิปมันหรือปิโตรเลียมเจลลี่เพื่อให้ริมฝีปากชุ่มชื้น
ทั้งนี้ระหว่างการรักษา ผู้ป่วยสามารถบรรเทาอาการได้โดยประคบอุ่นหรือเย็นที่มุมปาก ไม่ใช้น้ำยาบ้วนหรือรับประทานอาหารรสเผ็ดที่อาจทำให้มุมปากระคายเคืองมากยิ่งขึ้น หลีกเลี่ยงการอยู่กลางแดดจ้าหรือที่ที่มีอากาศหนาวจัดที่อาจส่งผลให้ผิวแห้งแตกมากยิ่งขึ้น

การป้องกันโรคปากนกกระจอก

แม้ว่าโรคปากนกกระจอกจะเป็นโรคที่ไม่มีอันตรายร้ายแรงต่อร่างกายมากนัก เพียงแต่สร้างความเจ็บปวดทรมาน รบกวนจิตใจ ทั้งยังสามารถป้องกันได้ง่าย ๆ ด้วยวิธีดังต่อไปนี้
– หมั่นทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบทั้ง 5 หมู่ โดยเน้นอาหารจำพวก ผักใบเขียว ถั่ว นม เนื้อสัตว์ ไข่แดง และตับ เป็นส่วนใหญ่
– ดื่มน้ำเปล่าในปริมาณมาก ๆ
– เลิกพฤติกรรมการเลียปาก
– หมั่นดูแลรักษาความสะอาดของช่องปากเป็นประจำอย่างสม่ำเสมอ
เพียงเท่านี้ก็ช่วยป้องกันการเกิดโรคปากนกกระจอกได้แล้ว ที่สำคัญช่วยให้ร่างกายไม่ขาดสารอาหาร ทั้งยังช่วยให้ร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์ สุขภาพดี ห่างไกลโรคทางช่องปากได้อย่างแน่นอน