Cardiomegaly หัวใจโต
หัวใจโต (Cardiomegaly) คือ ภาวะที่หัวใจมีขนาดใหญ่กว่าปกติมีสาเหตุมาจากโรคอื่น ๆ เช่น ความดันโลหิตสูง การรักษาขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ตรวจพบเส้นเลือดหัวใจตีบ หรือลิ้นหัวใจรั่ว เป็นต้น หากพบว่าคนในครอบครัวมีปัจจัยเสี่ยงควรเข้าพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยภาวะหัวใจโตเพื่อรับการรักษาได้ทันท่วงที โดยวิธีการวินิจฉัยที่แม่นยำที่สุด คือ การทำอัลตราซาวด์หัวใจ (Echocardiogram)
สาเหตุของภาวะหัวใจโต
ภาวะความผิดปกติของหัวใจนี้มีสาเหตุมาจากอาการเจ็บป่วย เป็นโรคที่ส่งผลกับหัวใจ หรือปัจจัยอื่น ๆ ที่ทำให้เกิดความเสี่ยง เมื่อหัวใจเกิดความเสียหายหรือต้องทำงานหนักจะทำให้เกิดภาวะหัวใจโต ดังนี้
– เกิดจากโรคและอาการเจ็บป่วยที่ส่งผลต่อหัวใจ เช่น ความดันโลหิตสูง กล้ามเนื้อหัวใจผิดปกติ โรคลิ้นหัวใจ เป็นต้น
– โรคอื่นที่เพิ่มความเสี่ยงภาวะหัวใจโต เช่น โรคเบาหวาน โรคโลหิตจาง หรือมีธาตุเหล็กมากเกินไป
– ผู้ที่มีเครือญาติเคยป่วยเป็นภาวะหัวใจโต หรือเคยป่วยเป็นโรคด้านหัวใจ
– ผู้ที่สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ หรือใช้สารเสพติด
– คนในกลุ่มผู้สูงอายุจะยิ่งเสี่ยงภาวะหัวใจโต
อาการของภาวะหัวใจโต
ปกติแล้วอาการของภาวะหัวใจโตในช่วงระยะแรกมักไม่แสดงอาการใด ๆ ออกมา แต่เมื่อเกิดภาวะหัวใจโตแล้วส่งผลกระทบต่อการทำงานของหัวใจจะสามารถแสดงอาการที่เป็นจุดสังเกต ได้แก่
– มีอาการหัวใจเต้นผิดจังหวะไม่สม่ำเสมอ หรือใจสั่น วิงเวียนศรีษะ
– รู้สึกเหนื่อยหายใจหอบลำบาก แน่นหน้าอก โดยเฉพาะเวลานอน
– น้ำหนักตัวขึ้นอย่างไม่มีเหตุผล ขาบวมขึ้น
– มีอาการไอบ่อยครั้งตอนนอน
ภาวะแทรกซ้อนของภาวะหัวใจโต
ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นมีอยู่หลายแบบล้วนแล้วแต่อันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้ เช่น หัวใจล้มเหลว หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน หรือ Stroke เป็นต้น ซึ่งภาวะแทรกซ้อนจะแตกต่างกันขึ้นอยู่กับความเสียหายของหัวใจตามจุดต่าง ๆ รวมไปถึงสาเหตุของการเกิดภาวะหัวใจโตด้วย
การรักษาภาวะหัวใจโต
– ดูแลตนเองระหว่างการรักษา สำหรับการดูแลตนเองระหว่างทำการรักษาสามารถทำได้โดยหลีกเลี่ยงอาหารประเภทไขมันหรือของทอด เลี่ยงแอลกอฮอล์ ดูแลเรื่องน้ำหนักและความดันโลหิต นอกจากนี้ควรให้เวลาพักผ่อนกับร่างกายให้เพียงพอ และปรึกษาแพทย์เพื่อหาวิธีออกกำลังกายให้เหมาะสม
– รักษาโดยการใช้ยา ในบางกรณีแพทย์จะใช้การจ่ายยาเพื่อช่วยในการรักษาผู้ป่วยที่มีอาการด้านหัวใจ เช่น ผู้ป่วยกล้ามเนื้อหัวใจมีความผิดปกติ เป็นต้น
– รักษาด้วยการผ่าตัด วิธีการผ่าตัดจะขึ้นอยู่กับสาเหตุของโรค เช่น หากเกิดจากโรคที่เกี่ยวกับหลอดเลือดหัวใจสามารถรักษาได้ด้วยการทำบอลลูนหรือผ่าตัดบายพาสหลอดเลือดหัวใจ (การผ่าตัดทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจ) หรือหากมีสาเหตุจากลิ้นหัวใจจะต้องรักษาด้วยการผ่าตัดซ่อมแซมลิ้นหัวใจ หรือผ่าตัดเปลี่ยนลิ้นหัวใจ เป็นต้น
การดูแลเมื่อเป็นภาวะหัวใจโต
– ดูทานยาตามแพทย์สั่ง
– ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ เช่นงดสูบบุหรี่ ลดแอลกอฮอล์ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อหัวใจ
– ออกกำลังกายและพักผ่อนให้เพียงพอ ตามแพทย์สั่ง
– รักษาและควบคุมโรคที่เป็นสาเหตุของการเกิดภาวะหัวใจโต
การป้องกันภาวะหัวใจโต
หากพบว่ามีคนในครอบครัวมีประวัติเป็นโรคที่เป็นสาเหตุของการเกิดภาวะหัวใจโตสามารถทำให้เพิ่มความเสี่ยงได้จึงควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยหากพบโรคดังกล่าวจะได้รักษาได้ทันก่อนเกิดภาวะหัวใจโตนอกจากนี้ยังสามารถปรับพฤติกรรมในการดำเนินชีวิตเพื่อป้องกันภาวะร้ายนี้ ได้แก่
– รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เลี่ยงอาหารที่ทำให้อ้วน หรืออาหารที่ทำให้ร่างกายมีไขมันและคอเลสเตอรอลสูง
– ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อย 30 นาทีทุกวัน
– หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์ การสูบบุหรี่และสารเสพติด
– นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพออย่างน้อยวันละ 8 ชั่วโมง
