Protect your kidneys and reduce disease risk ดูแลไตให้แข็งแรง ลดความเสี่ยงโรคไต
ไต คืออะไร
ไต เป็นอวัยวะที่รูปร่างคล้ายถั่ว อยู่บริเวณใต้ชายโครงด้านหลังทั้ง 2 ข้าง โดยไตแต่ละข้างจะมีหน่วยไต ซึ่งทำหน้าที่กรองน้ำและของเสียออกจากร่างกาย
หน้าที่ของไต
1. กรองน้ำ และกำจัดของเสียรวมทั้งสารพิษออกจากร่างกาย
2. ควบคุมสมดุลน้ำและเกลือแร่ในร่างกาย ตลอดจนควบคุมภาวะความเป็นกรด-ด่างในเลือด
3. สร้างฮอร์โมน Erythropoietin ซึ่งสำคัญกับการสร้างเม็ดเลือดแดง และวิตามินดีที่เกี่ยวข้องกับกระดูก
4. กำจัดสารพิษและยาที่ได้รับจากร่างกาย
โรคไตเรื้อรัง
คือ การที่ไตมีภาวะการทำงานผิดปกติ หรือมีการทำงานของไตที่ลดลง โดยดูจากค่าอัตราการกรองของไตที่ผิดปกติในระยะเวลามากกว่า 3 เดือน ขึ้นไป ระยะเริ่มแรกมักไม่มีอาการ แต่เมื่อไตทำงานเสื่อมลงจนหน่วยไตเหลือน้อยกว่าร้อยละ 10 ทำให้มีของเสียคั่งในกระแสเลือดและมีอาการต่างๆ ตามมา เช่น ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน ขาบวมและกดบุ๋ม ความดันโลหิตสูง
1. ผู้มีความเสี่ยงควรเข้ารับการตรวจคัดกรองโรคไตอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เช่น
– มีประวัติโรคไตเรื้อรังในครอบครัว
– มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไป
– มีโรคประจำตัวที่เป็นสาเหตุของโรคไตเรื้อรัง เช่น เบาหวาน ความดัน
– ได้รับสารพิษหรือยาที่ทำลายไต
– มีมวลเนื้อไตลดลง ทั้งที่เป็นมาแต่กำเนิดหรือเป็นภายหลัง
– มีประวัติโรคไตเรื้อรังในครอบครัว
2. รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ หลีกเลี่ยงอาหารรสเค็มจัด หวานจัด
3. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
4. ควรดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 8-10 แก้ว
5. ผู้ที่มีโรคประจำตัว ควรควบคุมอาการของโรคอย่างใกล้ชิด
6. หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ เนื่องจากการสูบบุหรี่จะทำให้ประสิทธิภาพการทำงานของไตลดลง
7. หลีกเลี่ยงการรับประทานยาติดต่อกันเป็นเวลานานๆ เช่น กลุ่มยาแก้อักเสบ ยาชุด เป็นต้น ควรปรึกษาแพทย์ทุกครั้งก่อนใช้ยา
การลดบริโภคโซเดียม เพื่อสุขภาพที่ดีสามารถทำได้ก้วยวิธี ดังต่อไปนี้
1. รับประทานอาหารที่ไม่ผ่านการปรุงแต่ง ปรุงอาหารเอง ชิมก่อนปรุง เลี่ยงการปรุงเพิ่ม
2. เลี่ยงการใช้น้ำจิ้ม หรือ น้ำราด
3. เลี่ยงอาหารรสจัด
4. เลี่ยงอาหารหมักดอง อาหารแปรรูป อาหารกระป้อง อาหารแช่แข็ง ขนมขบเคี้ยว
5. อ่านฉลากโภชนาการเพื่อหลีกเลี่ยงอาหารที่มีโชเดียมสูง
6. ใช้ส่วนผสมของสมุนไพรและเครื่องเทศ เพื่อแต่งกลิ่นและรสชาติอาหาร
ปรับเปลี่ยนนิสัยการบริโภคค่อย ๆ ลดความเค็มลง 10% ลิ้นจะไม่สามารถจับรสเค็มที่เปลี่ยนไป ทำให้มีความสุขกับการบริโภคเหมือนเดิมและดีต่อสุขภาพ
ข้อแนะนำ การลดบริโภคโซเดียม
– เลือกกินอาหารสดธรรมชาติ
– หลีกเลี่ยงการกินอาหารแปรรูป อาหารกึ่งสำเร็จรูป ขนมกรุบกริบ อาหารหมักดอง/แช่อิ่ม/ตากแห้ง/อาหารกระป๋อง และเบเกอรี่
– ควรลดการใช้เครื่องปรุงรส เช่น น้ำปลา ซีอิ๋ว ผงชูรส ซุปก้อน ผงปรุงรส เป็นต้น
-ปรับนิสัยการกินอาการให้กินจืดลง ไม่เติมเครื่องปรุงรสต่างๆ เพิ่มในอาหารที่ปรุงแล้ว
– อ่านฉลากโภชนาการทุกครั้ง โดยดูที่ปริมาณโซเดียมในผลิตภัณฑ์นั้น ๆ
