Hyperuricemia ยูริกในเลือดสูงมีแค่เกาต์ไหมนะ
Hyperuricemia ยูริกในเลือดสูง ไม่ใช่แค่เกาต์ นอกจากนี้ Hyperuricemia ยังตามมาด้วยความดันสูง ไขมันแทรกผนังหลอดเลือด และไตเสื่อมเรื่อยๆ
ถ้าพูดถึงสารชีวโมเลกุล เราจะนึกถึงคาร์บ ไขมัน และโปรตีน แต่จะมีอีกหนึ่งสิ่งคือ กรดนิวคลิอิก ที่ใช้ประกอบเป็น DNA, RNA
กรดนิวคลิอิกจะแบ่งเป็นสองชนิดคือ พิวรีน และ ไพริมิดีน ปัญหาคือเจ้าพิวรีนนี่แหละค่ะ เวลาเราไม่ต้องการแล้ว มันจะสลายไม่สุด มันจะหยุดที่ ยูริก (Urate) ซึ่งต้องขับออกทางไต (70%) และทางเดินอาหาร (30%)
ยูริกไม่ใช่แค่ของเสียธรรมดา แต่ทำหน้าที่เป็นคล้ายๆ สารสัญญาณ คล้ายฮอร์โมน แต่เป็นสารที่มีหน้าที่ประหลาดพอควรค่ะ
1. ตัวมันเองเดี่ยวๆ สามารถกำจัดอนุมูลอิสระได้ค่ะ (Antioxidant)
2. แต่มันเองก็สามารถจับกับตัวรับการอักเสบ (TLR/Inflammasome signaling) กระตุ้นการสร้างสารก่ออักเสบ ซึ่งเร่งเพิ่มสารอนุมูลอิสระ
3. ไปยับยั้งสัญญาณของอินซูลินในเซลล์ได้ด้วย ทำให้เพิ่มการดื้ออินซูลิน
4. ที่ความเข้มข้นสูง สามารถตกตะกอนเป็นผลึก monosodium urate crystal (MSU) ได้ ซึ่งสามารถกระตุ้นการอักเสบได้รุนแรง
สาเหตุที่ทำให้กรดยูริกในเลือดสูง สามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่
สาเหตุจากภายในร่างกาย
1. การผลิตกรดยูริกมากเกินไป: ร่างกายจะผลิตกรดยูริกเป็นผลพลอยได้จากการสลายตัวของสารพิวรีน
2. การขาดการทำงานของไต: ไตที่ทำงานไม่ปกติจะทำให้กรดยูริกสะสมอยู่ในเลือด
3. การขาดการทำงานของตับ: ตับที่ทำงานไม่ปกติจะทำให้กรดยูริกสะสมอยู่ในเลือด
4. การมีโรคประจำตัว: โรคบางชนิด เช่น โรคเบาหวาน โรคไตวาย โรคตับวาย สามารถทำให้กรดยูริกในเลือดสูงขึ้น
สาเหตุจากภายนอก
1. การกินอาหารที่มีไนโตรเจนสูง: อาหารที่มีไนโตรเจนสูง เช่น อาหารที่มีเนื้อสัตว์ อาหารที่มีปลา อาหารที่มีไข่ สามารถทำให้กรดยูริกในเลือดสูงขึ้น
2. การดื่มแอลกอฮอล์: การดื่มแอลกอฮอล์สามารถทำให้กรดยูริกในเลือดสูงขึ้น
3. การใช้ยาบางชนิด: ยาบางชนิด เช่น ยาแก้ปวด ยาแก้อาการแพ้ สามารถทำให้กรดยูริกในเลือดสูงขึ้น
4. การมีน้ำหนักตัวเกิน: การมีน้ำหนักตัวเกินสามารถทำให้กรดยูริกในเลือดสูงขึ้น
5. การขาดการออกกำลังกาย: การขาดการออกกำลังกายสามารถทำให้กรดยูริกในเลือดสูงขึ้น
ดังนั้นผลเสียของยูริกในเลือดสูง จึงส่งผลให้เกิดโรคดังต่อไปนี้ได้
– ยูริกในเลือดที่สูง ทำให้ในข้อสูงมาก
– เข้มข้นจนตกเป็นผลึก MSU
– เม็ดเลือดขาวจับ MSU กิน ปล่อยสารก่ออักเสบรุนแรง
– ข้ออักเสบบวมแดง ปวดทรมาน
อาการ อาการปวดข้อ, อาการอ่อนเพลีย
สาเหตุ กรดยูริกสามารถทำให้เกิดการอักเสบและความเสียหายต่อข้อต่อ
การรักษา การรักษาโรคปวดข้ออาจรวมถึงการเปลี่ยนแปลงอาหาร, การใช้ยาลดกรดยูริก, การออกกำลังกายและฟิสิโอเธอราพี
– สภาพที่สารอนุมูลอิสระสูง จะทำให้ก๊าซ nitric oxide ของหลอดเลือดถูกใช้ไป ทำให้ขาดสารคอยขยายหลอดเลือด หลอดเลือดตีบลง ความต้านทานสูง ความดันสูง
– ทำให้ไตค่อยๆ เสื่อมลงในข้อ 4 (อ่านข้างล่าง) อัตราการกรองที่ลดลง ทำให้โซเดียมและน้ำคั่งมากขึ้น ความดันจึงสูง
– ผลตกผลึกของยูริกที่ไต ทำให้ขวางเกลือโซเดียม ที่ไหลไปชนเซนเซอร์ที่ไต ไตจึงวัดโซเดียมในน้อยกว่าที่ควรจะเป็นจึงกระตุ้นระบบฮอร์โมน RAAS ตัวนี้ยิ่งเพิ่มความดัน
– การดื้ออินซูลิน ทำให้ตับอ่อนพยายามหลั่งอินซูลินมากขึ้น ไตจึงโดนอินซูลินกระตุ้นให้ลดการขับเกลือโซเดียม โซเดียมคั่งความดันสูง
3. โรคไขมันแทรกผนังหลอดเลือด (Atherosclerosis)
– ทำให้เยื่อบุผนังหลอดเลือดอักเสบ ยอมให้ LDL ผ่านเข้าผนังมากขึ้น ยอมให้เม็ดเลือดขาว monocyte เข้าผนังมากขึ้น
– สารอนุมูลอิสระที่มากขึ้น ทำให้ LDL เปลี่ยนเป็น OX-LDL มากขึ้น ซึ่งเม็ดเลือดขาวจะจับกินง่าย
– เม็ดเลือดขาวยิ่งจับกินยิ่งอักเสบ ยิ่งทำให้ LDL และเม็ดเลือดขาวตัวใหม่เข้ามาอีก วนไป สุดท้ายผนังเต็มไปด้วย cholesterol จาก LDL พอกผนัง
– หลอดเลือดที่ตีบลง ถ้าเป็นหลอดเลือดหัวใจ ก็เพิ่มความเสี่ยงหัวใจขาดเลือด
– กระตุ้นให้เยื่อบุท่อไตหลั่งสารก่ออักเสบ ทำลายตัวเอง
– ยูริกที่เข้มข้นในน้ำกรอง จะเป็นผลึก MSU ตาหลอดไต อุดทางเดินปัสสาวะ
– ผลจากความดันสูง ยิ่งเร่งทำลายไต
– ผลจากระบบฮอร์โมน RAAS ทำให้ไตยิ่งขาดเลือด
– เซลล์ไตทยอยตา-ยไปเรื่อยๆ
อาการ อาการปวดท้อง, อาการปวดหลัง, อาการอ่อนเพลีย, อาการปวดข้อ
สาเหตุ กรดยูริกสามารถทำให้เกิดการอักเสบและความเสียหายต่อไต
การรักษา การรักษาโรคไตอาจรวมถึงการเปลี่ยนแปลงอาหาร, การใช้ยาลดกรดยูริก, การฟอกไตหรือการปลูกถ่ายไต
อาการ อาการปวดหน้าอก, อาการหายใจลำบาก, อาการอ่อนเพลีย
สาเหตุ กรดยูริกสามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดโดยการเพิ่มความดันโลหิตและทำให้เกิดการอักเสบในหลอดเลือด
การรักษา การรักษาโรคหัวใจและหลอดเลือดอาจรวมถึงการเปลี่ยนแปลงอาหาร, การใช้ยาลดกรดยูริก, การใช้ยาลดความดันโลหิตและยาลดไขมันในเลือด
สรุป
ยูริกในเลือดสูง กระตุ้นการสร้างสารก่ออักเสบและสารอนุมูลอิสระ เพิ่มความดันเลือด เร่งไขมันแทรกผนังหลอดเลือด และตกผลึก+อักเสบที่ไต ทำลายไตทีละน้อย
การป้องกันยูริกสูง
สามารถทำได้ด้วยการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตและอาหารการกิน ดังนี้คือวิธีการป้องกันยูริกสูง
การเปลี่ยนแปลงอาหารการกิน
1. กินอาหารที่มีไนโตรเจนต่ำ: อาหารที่มีไนโตรเจนต่ำ เช่น ผัก ผลไม้ ถั่วและธัญพืช สามารถช่วยลดระดับกรดยูริกในเลือด
2. หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไนโตรเจนสูง: อาหารที่มีไนโตรเจนสูง เช่น เนื้อสัตว์ ปลา ไข่ และผลิตภัณฑ์นม สามารถทำให้ระดับกรดยูริกในเลือดสูงขึ้น
3. กินอาหารที่มีไฟเบอร์สูง: อาหารที่มีไฟเบอร์สูง เช่น ผัก ผลไม้ ถั่วและธัญพืช สามารถช่วยลดระดับกรดยูริกในเลือด
4. หลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลและไขมันสูง: อาหารที่มีน้ำตาลและไขมันสูง เช่น อาหารจานด่วน อาหารที่มีน้ำตาลและไขมันสูง สามารถทำให้ระดับกรดยูริกในเลือดสูงขึ้น
การเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิต
1. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ: การออกกำลังกายสามารถช่วยลดระดับกรดยูริกในเลือด
2. ดื่มน้ำอย่างเพียงพอ: การดื่มน้ำสามารถช่วยลดระดับกรดยูริกในเลือด
3. หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์: การดื่มแอลกอฮอล์สามารถทำให้ระดับกรดยูริกในเลือดสูงขึ้น
4. หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่: การสูบบุหรี่สามารถทำให้ระดับกรดยูริกในเลือดสูงขึ้น
5. ควบคุมน้ำหนักตัว: การควบคุมน้ำหนักตัวสามารถช่วยลดระดับกรดยูริกในเลือด
การตรวจสุขภาพ
1. ตรวจระดับกรดยูริกในเลือดอย่างสม่ำเสมอ: การตรวจระดับกรดยูริกในเลือดสามารถช่วยตรวจพบปัญหาและรักษาได้อย่างรวดเร็ว
2. ตรวจสุขภาพโดยรวม: การตรวจสุขภาพโดยรวมสามารถช่วยตรวจพบปัญหาและรักษาได้อย่างรวดเร็ว
ทำความรู้จักกับสมุนไพรน่ารู้
ชื่ออื่น ชะเอมเทศ ชะเอมขาว ชะเอมดำ ชะเอมแดง ชะเอมไทย ชะเอมจีน ชะเอมอินเดีย รากชะเอม
สรรพคุณ รากชะเอม มีคุณสมบัติในการลดระดับยูริกในเลือดและช่วยลดอาการปวดข้อ ลดการอักเสบ
การเสริมสร้างกระดูกและลดความเสี่ยงต่อโรคกระดูกพรุน การต้านแบคทีเรียและลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ
การต้านไวรัส ลดความเครียดและช่วยให้นอนหลับดีขึ้น
ตามตำรายาไทย เนื้อในราก และเหง้า รสหวานขมชุ่ม ทำให้ชุ่มคอ แก้คอแห้ง แก้ไอ แก้น้ำลายเหนียว ขับเสมหะ แต่งกลิ่น แต่งรสหวาน ใช้ผสมในยาบรรเทาอาการไอและขับเสมหะ ยาอม ยาจิบ แก้ไอต่างๆ หรือผสมในยาที่รับประทานยาก มีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อน ๆ ขับลม แก้พิษ แก้คัน บำรุงปอด แก้เบื่ออาหาร แก้ปวดท้อง แก้อ่อนเพลีย บำรุงร่างกาย บำรุงหัวใจให้ชุ่มชื้น แก้ไข้ สงบประสาท บำรุงกล้ามเนื้อให้เจริญ ขับเลือดเน่า แก้กำเดา รากสดรักษาอาการเจ็บคอ เป็นแผลเรื้อรัง ระบบการย่อยอาหารไม่ดี หรืออาหารเป็นพิษ เปลือกราก รสหวานร้อน เป็นยาระบายท้องเด็กอ่อน
องค์ประกอบทางมี สารกลุ่มไตรเทอร์ปีนอยด์ซาโปนิน ได้แก่ glycyrrhizin, 24-hydroxyglycyrrhizin 2-12% ให้ความหวานมากกว่าน้ำตาลทราย 50-100 เท่า นอกจากนี้ยังพบสารฟลาโวนอยด์สีเหลือง ได้แก่ iso-quiritin, liquiritin
อาการไม่พึงประสงค์
การรับประทานตำรับยาที่ผสมชะเอมเทศในปริมาณสูง ติดต่อกันนาน อาจทำให้ความดันโลหิตสูงชึ้น เนื่องจากการสะสมน้ำในร่างกาย มีอาการบวมที่มือและเท้า เนื่องจากโซเดียมถูกขับได้น้อยลง แต่โพแทสเซียมถูกขับออกมากขึ้น และไม่ควรใช้ร่วมกับยาขับปัสสาวะกลุ่ม thiazide หรือยากระตุ้นหัวใจ กลุ่ม cardiac glycoside เพราะจะทำให้โพแทสเซียมถูกขับออกมากขึ้น
บทความอื่นๆที่น่าสนใจ
ผลิตภัณฑ์ที่ช่วยบำรุงร่างกาย
